Home

Deventer

Overijssel

11. En hee zei: Een man had twee zöns.

12. De jongsten van den beiden zei tegen zien vader: Vader, doo mien ons vermeugen, wat mien tookump. En hee verdeelden zien bezit tussen hunbeiden.

13. En kört dernoa verkocht de jongste zönne alles en met zien centen ging hee op reis noa een land wiedwagen weg, woor hee zien vermeugen verdeej in een oaverdoadig lèven.

14. Toen hee alles derdeur ejaagd had, kwam der een zwore hongersnood in dat land en hee begon gebrek te liejen.

15. En hee ging op schabbeltjenbonk lopen en kwam ene van de luu in dee contreien ärg noa en dee stuurden hem zien land op um de värkens op te passen.

16. En hee snakten dernoa zien boek te vullen met het schellevoer, wat de värkens vratten, mar gin mense dee hem dat gaf.

17. Toen kwam hee tut zichzellef en hee zei: Hoevölle lösse werkluu van mien vader hebt der gin brood zat en ik komme hier umme van de honger.

18. Ik stoa op en ik goa noa mien vader too en ik zegge tegen hem: vader, ik hebbe ezundigd tegen de Hemel en tegen vader,

19. ik bin het neet meer weerd vader zien zönne eneumd te worden; stel mien mar an as ene van Vader zien lösse ärbeiders.

20. En hee stond op en hee ging noa zien vader weerumme. En toen hee nog verre-of was, werd zien vader hem gewaer en hee werd an-edoan van meeliejen. En hee liep hem integen, viel hem um de nekke en kusten hem.

21. En de zönne zei tegen hem: vader, ik hebbe ezundigd tegen de Hemel en tegen vader, ik bin het neet meer weerd Vader zien zönne eneumd te worden.

22. Mar de vader zei tegen zien onderheurigen: Haal dalijk het beste goed en trek hem dat an en doo hem een ringe an de vingers en schonen an de voten.

23. En haal het gemeste kalf op um het te slachten, en loate wie een feestmoal anrichten.

24. umdat mien zönne hier dood was en weer lèvend is eworden, hee was verloren en hee is weer-evonden. En zee gingen an het feesten an.

25. Zien oldste zönne was op het land en as hee op huus an ging en körterbie kwam, heurden hee muziek en dansen.

26. En hee riep ene van zien knechten bie hem en vroeg, wat der te doon was.

27. Dissen zei tegen hem: meneer zien breur is ekommen en meneer zien vader hef het gemeste kalf loaten slachten, umdat hee hem gezond en wel weer hef.

28. Mar hee werd hellig en wol neet noa binnen goan. Toen kwam zien vader noa buten too en probeerden hem oaver te halen.

29. Mar hee antwoordden zien vader: Luuster goed vader, ik bin al zon bende joren bie vader in betrekking en ik hebbe nooit gin regels van vader oavertreden, mar mien hef vader nog nooit gin geitebuksken edoan um met mien vrinden feest te vieren.

30. mar noe dee zönne van vader ekommen is, dee vader zien toobeheuren op-emaakt hef met voele wieven, noe löt vader veur hem het gemeste kalf slachten.

31. Mar hee zei tegen hem: mar mien jonge toch, iej bint altied bie mien en al het miende is het oende.

32. Wie mot dus feitelijk feest vieren en blie wèèn, oew breur hier was dood en is weer lèvend eworden, hee was verloren en is weer-evonden.

Notes of the translator

De tekst is vertaald in het Deventers zoals dat nu gesproken wordt. De spellingregels die gehanteerd zijn, worden in de Grammatica van het Dèventer dialect van G.W. Kuijk besproken in hoofdstuk 7. Soms komen van een woord in het Deventers in twee varianten voor, bijv. nöör naast nao (13,15,16,18,20,22), wöör naast woor (13), zwöre naast zwore (14), möör of mör naast mar (16,19,22,28,29,30,31), jören naast joren (29) (öö uitspreken als in freule). In de vertaling is voor ao, oo of a gekozen; deze varianten zijn in en vooral rond Deventer algemeen. De ö(ö) is Noordenberg-Deventers.

Daar deze bijbeltaal literaire taal is, ontstaat er natuurlijk een enigszins literaire dialectuiting. Voorbeelden: Een man had twee zöns in plaats van Der was is een man dee had twee zöns; Ik hebbe ezundigd tegen de Hemel en tegen Vader in plaats van Ik hebbe de allerveurnaamste dinger in het lèven vergèten. Vader hef mien dee toch veur-elèèfd. De vertaling zou op deze wijze een 'bewerking' in het Deventers geworden zijn.

11. Hee: ee als in peer.

zöns: ö als in löss.

Een man: 'iemand' is in het Deventers een man, een vrouw, een mense, ene (der ene).

12. jongsten: en is een n-sonans, dit geldt voor alle -en's in de vertaling.

Doo: oo als in oor. Doon is 'geven' of 'schenken', ook 'afstaan'.

Tookump: oo als in oor.

13. Dernoa: oa als ô in contrôle, wat voor alle oa's in deze vertaling geldt. Later wordt in het Deventers enkel gebruikt als zelfstandige bepaling: later kwam hee oke.

Verkocht: 'te gelde maken' is in het Deventers verkopen en in centen (geld) laten betalen.

Lèven: è als in het Franse stèle ('grafmonumentje').

15. Ene: de eerste e als ee in peer.

Dee: ee als ee in peer, wat voor alle dee's in de tekst geldt.

ärg: ä als in het Duitse Bäcker.

Um de värkens op te passen: 'om de varkens te bewaken en te beschermen', niet: um op de värkens te passen.

16. Schellevoer: 'schillenvoer' de schelle van de eerpels, de bast van de

bomen: schelle en bast zijn al meervoud.

17. Gin brood: de Deventenaar bouwt hier een ontkenning in, hij geeft

meteen aan hoe de werkelijkheid is door een oratorische vraag.

19. Neet: ee als in peer, geldt voor alle neet's.

Vader zien zönne: het Deventers kent geen U, enkel ieje en oe en de tot eigennaam verheven persoonsnaam: Vader, Dokter, Meneer: Hef Meneer genog ehad?

Eneumd: eu als eu in deur.

22. Schonen: oo als in schoren.

Voten: oo als in voren.

24. An het feesten an: 'flink beginnen te feesten'. Vergelijk Jonges,

iejluu mot is an het wärken an.

26. Doon: oo als oo in door.

28. Too: oo als oo in toorn.

30. Voele wieven: voel is 'vuil' (smerig, gemeen, slecht) en 'lui'

(vergelijk het Duitse faul). Het wordt in Deventer gebruikt voor hoeren of prostituées.

Notes of the editor

Kloeke code: F 133

This translation corresponds with the 1874 translation nr.: 75

To be found in 1874 dialecticon vol. I, p. 373-375

Name of the dialect in the 1874 dialecticon: Deventer

This dialect is a representative of the region: Salland

De nieuwe Winkler